Makaleler

 

İsm-i mensub

İsm-i mensub: Herhangi bir yere, herhangi bir mesleğe veya bir dine ait olmayı gösteren isimlerdir. Türkçede “İstanbullu, Mısırlı, köylü, Musevi, ayakkabıcı” gibi anlamlara gelir. İsm-i mensub, ismin sonuna “şeddeli ye” getirilmesi ve önceki harfin harekesinin esre yapılmasıyla elde edilir. Örnekler:

مِصْرِىٌّ

مِصْرٌ

اِسْتَانْبُولِىٌّ

اِسْتَانْبُولٌ

Mısırlı

Mısır

İstanbullu

İstanbul

Şu kaideye de dikkat edelim: Sonunda (  ة ) olan isimler ismi mensub olduğunda (  ة ) kalkar.

مَكِّىٌّ

مَكَّةُ

مَدَنِىٌّ

اَلْمَدِينَةُ

Mekkeli

Mekke

Şehirli

Şehir

 

Ek Bilgi 1:

İSM-İ MENSUB
Mensubiyet sığası. Bir kişiyi bir işe/kişiye/yere nispet etmeye yarayan kelime türü.

(Aslında kelimeye bu manayı sonuna ilave edilen şeddeli ye vermektedir, bunun için bu ye’ye nisbet ye’si denir.)

نَصْرِيٌّ (İsmi mensubun) manası nedir ?
_Yardım etmeye mensup bir er.
نَصْرِيٌّ(İsmi mensup) nasıl elde edilir ?
_Kelimenin mastarına şeddeli nisbet ye’si ilave ederek.

Misaller:
نَصْرًا + يٌّ= نَصْرِيٌّ yardım etmeye mensup (bir kişi)
خَلْقًا + يٌّ= خَلْقِيٌّ yaratlımaya mensup "
خُرُوجًا + يٌّ= خُرُوجِيّ ٌçıkmaya mensup "
دُخُولًا + يٌّ= دُخُولِيّ ٌgirmeye mensup "
كِتَابَةً + يٌّ= كِتَابيٌّ yazıya mensup "
عِبَادَةً + يٌّ= عِبَادةِيٌّibadete mensup "
كُفْرًا + يٌّ= كُفْرِيٌّ küfre mensup "
شُكْرًا + يٌّ= شُكْرِيٌّ şükre mensup "

Ve dahi bilmelidir:

"Ben istanbulluyum" yani ben istanbul iline mensubum, 
"Ben türküm" yani türk ı‎rk‎na mensubum.." demek olduğundan bu ifadeler de nisbet ye’si ile söylenir :

Ben istanbulluyum => ene istanbuliyy
Ben Türküm => ene türkiyy

 

 

Ek Bilgi 2:

İSMİ MENSUB - UYRUK BİLDİREN İSİMLERİN ÇEKİMLERİ    

 
İçinde yaşadığımız ülkenin bir ismi vardır: Türkiye
Bir de bu ülkenin vatandaşlarını ifade eden isim: Türk
 
Uyruk bildiren bu tarz isimler, Arapçada ismi mensub الاسم المنسوب   olarak adlandırılır.
 
 
Aşağıdaki tabloyu inceleyin:
 
 
ÜLKE   İSMİ
 
UYRUK  (MİLLİYET) İSMİ
 
Türkiye
 
Türk
 
Fransa
 
Fransız
 
İngiltere
 
İngiliz
 
Amerika
 
Amerikan,  Amerikalı
 
Rusya
 
Rus
 
Türkiye
 
Türk
 
Fransa
 
Fransız
 
İngiltere
 
İngiliz
 
Amerika
 
Amerikan,  Amerikalı
 
Rusya
 
Rus
 
 
 
İşte, bugünkü dersimizde, birkaç uyruk ismi vereceğim.
 
Bizim dilimizde, bu tarz bir kelimeyi kullanırken dişi- eril ayırmayız. Ama Arapçada kadın için farklı, erkek için farklı kelime kullanılır.
 
Cinsiyete ve kişi sayısına göre kelime sonlarına şu ekler gelir:
 
 
 
1  kişi
 
2  kişi
 
3  veya daha fazlası
 
ERKEK
 
-yyun
 
-yyâni
 
-yyûne
 
KADIN
 
-yyetun
 
-yyetâni
 
-yyâtun
 
 
 
 
 
 
 
1  kişi
 
2  kişi
 
3  veya daha fazlası
 
ERKEK
 
يٌّ
 
ـيَّانِ
 
ـيُّونَ
 
KADIN
 
ـيَّةٌ
 
ـيَّـتَانِ
 
ـيَّاتٌ
 
 
 
 
ÖRNEKLER:
 
 
 
KUVEYT:
 
كُوَيْتِيٌّ
 
Kuveytiyyun
Kuveytli  bir erkek
 
كُوَيْتِـيَّانِ
 
Kuveytiyyâni
Kuveytli  iki erkek
 
كُوَيْتِـيُّونَ
 
Kuveytiyyûne
Kuveytliler  (erkek)
 
كُوَيْتِـيَّةٌ
Kuveytiyyetun
Kuveytli  bir kadın
 
كُوَيْتِـيَّـتَانِ
Kuveytiyyetâni
Kuveytli  iki kadın
 
كُوَيْـتِيَّاتٌ
Kuveytiyyâtun
Kuveytliler  (kadın)
 
 
 
İNGİLTERE:
 
اِنْكِلِيزِيٌّ
 
İngilîziyyun
İngiliz  bir erkek
 
اِنْكِلِيزِيَّانِ
 
İngilîziyyâni
İngiliz  iki erkek
 
اِنْكِلِيزِيُّونَ
 
İngilîziyyûne
İngilizler  (erkek)
 
اِنْكِلِيزِيَّةٌ
 
İngilîziyyetun
İngiliz  bir kadın
 
اِنْكِلِيزِيَّـتَانِ
 
İngilîziyyetâni
İngiliz  iki kadın
 
اِنْكِلِيزِيَّاتٌ
 
İngilîziyyâtun
İngilizler  (kadın)
 
 
 
MISIR:
 
مِصْرِيٌّ
 
Mısriyyun
Mısırlı   bir erkek
 
مِصْرِيَّانِ
 
Mısriyyâni
Mısırlı   iki erkek
 
مِصْرِيُّونَ
 
Mısriyyûne
Mısırlılar  (erkek)
 
مِصْرِيَّةٌ
 
Mısriyyetun
Mısırlı   bir kadın
 
مِصْرِيَّـتَانِ
 
Mısriyyetâni
Mısırlı   iki kadın
 
مِصْرِيَّاتٌ
 
Mısriyyâtun
Mısırlılar  (kadın)
 
 
 
AMERİKA:
 
اَمْرِيكِيٌّ
 
Amrîkiyyun
Amerikalı bir erkek
 
اَمْرِيكِيَّانِ
 
Amrîkiyyâni
Amerikalı   iki erkek
 
اَمْرِيكِيُّونَ
 
Amrîkiyyûne
Amerikalılar  (erkek)
 
اَمْرِيكِيَّةٌ
 
Amrîkiyyetun
Amerikalı   bir kadın
 
اَمْرِيكِيَّـتَانِ
 
Amrîkiyyetâni
Amerikalı   iki kadın
 
اَمْرِيكِيَّاتٌ
 
Amrîkiyyâtun
Amerikalılar  (kadın)
 
 
 
RUSYA:
 
رُوسِيٌّ
 
Rûsiyyun
Rus  bir erkek
 
رُوسِيَّانِ
 
Rûsiyyâni
Rus  iki erkek
 
رُوسِيُّونَ
 
Rûsiyyûne
Ruslar  (erkek)
 
رُوسِيَّةٌ
 
Rûsiyyetun
Rus  bir kadın
 
رُوسِيَّـتَانِ
 
Rûsiyyetâni
Rus  iki kadın
 
رُوسِيَّاتٌ
 
Rûsiyyâtun
Ruslar  (kadın)
 
 
2011 Arapca okulu. www.arapcaokulu.com, Arapça YDS, Çeviri, Dilbilgisi, Tezler, İş Arapçası, Cv örnekleri, Harekeleme programı, Arap medyası, Kitap indir, karikatürler, Deneme sınavları
Powered by Joomla 1.7 Templates